Wim Hijlkema: ‘Ik laat de dingen op me afkomen.'
‘Ik laat de dingen op me afkomen en dan zie ik het wel weer.’ Wim Hijlkema (74) staat nuchter in het leven. Door zijn COPD mag hij van de dokter niet meer autorijden, en daardoor komt het er niet meer van om zijn favoriete bezigheid uit te voeren: sportvissen. Maar Wim Hijlkema is niet iemand die bij de pakken neer gaat zitten. Hij neemt het leven zoals het komt.
Niet in de koude kleren
Wim Hijlkema woont in het bosrijke Epse. Hij komt uit Twello. ‘Daar heb ik als jochie gewoond.’ Nu woont hij al twintig jaar in een mooie seniorenwoning met een voortuin en een achtertuin, en achter die achtertuin bevindt zich een mooi bos. Tot twee en een half jaar geleden woonde hij er samen met zijn vrouw. Toen zij ziek werd, werd Wim haar mantelzorger. ‘Dat gaat je niet in de koude kleren zitten’, zegt hij. Toch heeft hij haar met veel toewijding verzorgd.
Ze waren samen jaren lid van Kruiswerk, en dat is Wim nu nog steeds. Voor hem komt dat goed uit, want door zijn COPD kan hij minder dan vroeger. Op dinsdag en donderdag komt de huishoudelijke hulp, die hem helpt met dingen als de was doen, stoffen en het bed opmaken.
Buurman Af en toe komt ook de buurman gezellig langs, dan drinken ze koffie en praten ze bij. Voorheen ging Wim nog wel eens naar Leeuwarden om zijn zwager te bezoeken, omdat hij niet meer rijdt gaat dat nu wat moeilijker. Soms wordt hij opgehaald door zijn zwager en schoonzus en dan brengen ze samen een weekend door.
Toen Wim nog wel autoreed, ging hij graag sportvissen. Met een speciaal visplateau ging hij langs de oever zitten, sloeg hij zijn hengel uit en ving hij baarzen en voornen. Maar met dit koude herfstweer waagt hij zich liever niet buiten. Hoe zeer hij ook van de natuur houdt, in de zomer is het aangenamer.
Jungle Bovendien krijgt hij de natuur ook wel op een andere manier te zien. Hij kijkt graag natuurseries op televisie, over de jungle, steppes of over de zee. ‘Ik vind dat mooi, met die dieren.’ En als er even geen leuke natuurserie op de buis is, dan kijkt hij wel door het raam naar buiten. Want zijn tuintje wordt druk bezocht door pimpelmeesjes, koolmeesjes en roodborstjes. En daarachter ligt het bos, dat ook vanuit zijn raam deels zichtbaar is. Daarnaast leest Wim graag: de detective Appie Baantjer is een van zijn favorieten. ‘Ik ben een rustig iemand. Ik hoef geen stress, dat heb ik helemaal niet nodig in het leven. Ik ben gewoon tevreden met mezelf.’
Mantelzorgheld Janine Stronks-van Hilten
Janine verricht nu 16 jaar mantelzorg voor haar moeder van 95. Haar moeder heeft een dwarslaesie. Janine doet dit ondanks dat ze zelf al bijna 40 jaar reuma heeft, de laatste jaren veel pijn heeft en moeilijk loopt vanwege een stenose.
Op de foto: Janine krijgt op de Dag van de Mantelzorg een bloemetje van Kruiswerk bloemenvrouw Marlou. Geert nomineerde haar.
Mantelzorgheld Tiny Wentink-Brugman
Tiny (1939) is mantelzorger voor schoonzus Riek (1923). Ondanks haar eigen manco's en haar man Thijs (1932) die nagenoeg blind is. Ze wonen zelfstandig en haar kinderen hoeven nog niet veel bij te springen. Tiny staat altijd klaar voor eenieder die haar iets vraagt. Als Kruiswerk Tiny een bloemetje brengt laat ze zien waar ze haar hoofd leegmaakt en tijd voor zichzelf neemt. Ze heeft onder meer een werkruimte met weefgetouw. Hier maakt ze fantastische creaties, zoals het jasje op de foto.
Eline Venema: ‘Fijn om meer tijd met het gezin door te brengen’
Samen knutselen aan de grote keukentafel is een van de favoriete momenten van de familie Venema. Een mooie plaat met rustige jazz wordt opgezet. Moeder Eline naait een pyjamabroek, vader Derk bouwt met chirurgische precisie miniatuurvliegtuigjes, dochtertje Nora (3) is druk in de weer met verf, en baby Thije zit vrolijk te kraaien en te spelen in de box. Ondertussen heeft de grote hond Rosie de enige stoel geconfisqueerd waar ze niet op mag zitten. Een levendig tafereel.
En gelukkig kan het allemaal weer, want een jaar geleden was dat wel anders. Eline heeft een zware zwangerschap achter de rug, waarbij ze veel last had van harde buiken. Ze was moe, kon weinig doen en moest veel liggen. Haar man Derk werkte fulltime en hun dochtertje- toen 2- had natuurlijk ook aandacht nodig. Het huishouden schoot er volledig bij in.
Huishoudelijke hulp
De gemeente verwees Eline door naar Kruiswerk en zo kreeg ze huishoudelijke hulp.
‘Erg handig. We kwamen zelf niet meer toe aan het schoonmaken van de badkamer, de bovenverdieping en de keuken. En de hulp was ook nog eens een hele leuke vrouw, die fantastisch met de kinderen was.’
Een maand geleden heeft het gezin de huishoudelijke hulp weer opgezegd. Inmiddels is Eline voldoende hersteld om zelf het huishouden weer te kunnen bijhouden. Ook met baby Thije gaat het goed: inmiddels zit hij zelf een beetje rechtop en mag hij maaltijdpotjes van Olvarit eten. Maar lid van Kruiswerk blijft de familie Venema alsnog.
Betrouwbare mensen
‘Klussen in huis, laminaat leggen, maar ook als je een keer last hebt van je knie en krukken nodig hebt, voor van alles is het handig,’ zegt Eline. ‘Het fijne aan Kruiswerk is dat je één punt hebt waarin alle verschillende diensten en producten zijn samengebracht. Stel dat het een keer niet goed gaat, dan hebben we een aanspreekpunt en weten we dat we via Kruiswerk betrouwbare mensen kunnen vinden om ons te helpen.’
Geen rib uit je lijf
Haar eerste gedachte toen de gemeente Kruiswerk tipte was: ‘is dat niet alleen voor ouderen?’ ‘Maar het is eigenlijk jammer dat weinig jongere mensen weten dat het bestaat’, zegt Eline. ‘Het is geen rib uit je lijf om lid te zijn, en op het moment dat je even vastloopt en even hulp nodig hebt, kan dat bij Kruiswerk op een betrouwbare manier.’
Gevulde speculaas
En nu kan ze zorgeloos met haar dochtertje pepernoten en gevulde speculaas bakken, en kunnen ze met zijn allen wat vaker een dagje erop uit. ‘Het is fijn om op deze manier meer tijd met het gezin te kunnen doorbrengen.’
Mantelzorghelden Durk en Anna Bouma
Durk en Anna Bouma staan altijd voor iedereen klaar. Mensen naar de coronaprikpost op en neer rijden. Vrijwilligerswerk bij Pronsweide. Mensen helpen met creatief bloemschikken. Even een bloemetje en praatje bij mensen die niet uit huis kunnen wegens ziekte. De uitvaarttelefoon, handwerken voor de kerstmarktverkoop op de Pronsweide. Kleding vermaken voor mensen met een moeilijk figuur of in een rolstoel. Altijd en overal een luisterend oor. Je kunt altijd bij ze naar binnen lopen voor een praatje en een bakje troost. Ze denken altijd aan verjaardagen, even een kaartje of een bloemetje en ze kunnen altijd even een hondje van iemand uitlaten.
Diana Eichberg (in het midden op de foto), zou willen dat er meer mensen zouden zijn zoals Dirk (links op de foto) en Anna. Ze gunde het paar een mantelzorgboeket.
Agnes en Theo Tempel: ‘We proberen alles zelf te doen’
Agnes en Theo Tempel uit Doetinchem sloten zich na hun huwelijk in 1965 gelijk aan bij Kruiswerk, dat destijds nog Wit-Gele Kruis heette. ‘Het was heel normaal dat katholieke gezinnen lid werden,’ vertelt Theo. Ze zijn nu dus al zo’n 58 jaar trouw lid van Kruiswerk. ‘En dat bevalt zeker. Je hebt zo altijd iets achter de hand.’
In die jaren heeft het echtpaar Tempel veel aan Kruiswerk gehad. Bijvoorbeeld toen Agnes Tempel in 2009 een val maakte op het eiland Gran Canaria. Bij thuiskomst moest ze drie maanden revalideren. Kruiswerk hielp toen door een medisch bed te leveren om te kunnen herstellen. Gedurende die drie maanden nam Theo Tempel de zorg voor zijn vrouw op zich, tot zij zich weer door de wereld kon bewegen.
Orchideeën Hoeve
En bewegen door de wereld, dat doen ze volop: het echtpaar Tempel gaat regelmatig mee met de dagtochten die Kruiswerk organiseert, zoals naar Frederiksoord, of naar de Biesbosch, twee jaar geleden. En er zit nog een mooi uitje in het verschiet naar de Orchideeën Hoeve in Luttelgeest, in december. Die actieve houding en liefde voor de natuur kenmerken het echtpaar. Ze wandelen dagelijks door Natuurpark Overstegen, vroeger het Bonanzapark, in Doetinchem. Het hele park lopen ze dan door, een uur in totaal.
Theo Tempel doet ‘s ochtends ook nog mee aan Nederland in Beweging en hij doet aan Jeu de Boules. Dat terwijl Theo 84 jaar is en Agnes 80. ‘Wij proberen de tijd die we nog hebben zo aangenaam mogelijk door te brengen.’
Klootschieten
Dat doen ze niet alleen door veel te bewegen. Het echtpaar Tempel brengt ook graag tijd door met de kinderen en kleinkinderen: drie dochters, schoonzonen, zeven kleinkinderen en zelfs achterkleinkinderen, van wie de tweede nu op komst is. ‘We hebben afgelopen juli, toen mijn vrouw 80 werd, een mooi groot feest gegeven. Dat hebben we gevierd door te gaan klootschieten bij ‘t Onland. Een echte Achterhoekse traditie’, legt Theo uit. 'In twee groepen kijk je wie het verst kan gooien met een houten bal waar lood ingewerkt is.’ Of dat niet zwaar is, zo’n loden bal? Daar hoor je Theo niet over klagen. ‘Het is vooral heel gezellig.’
Biologische toer
Voorheen woonde het echtpaar in een mooi huis, met grote tuin, moestuin en volière. ‘Maar als je ouder wordt moet je wat inleveren.’ En dus moesten ze een paar jaar geleden hun paradijsje inruilen voor een veel kleiner appartement. Maar ook daar hebben ze het naar hun zin. Ze koken elke dag zelf. ‘We zijn op de biologische toer, en we koken altijd samen’, zegt Theo. Ze hebben allebei een ligstoel aangeschaft ‘waar we ‘s middags lekker een dutje kunnen doen.’ Hulp in de huishouding krijgen ze ook, maar slechts twee uurtjes in de week. ‘We proberen alles zelf te doen.’
Als je voor een ander zorgt, kan dat soms zwaar zijn. Je voelt je verantwoordelijk en wilt graag helpen. Om te voorkomen dat de druk op jou te groot wordt, biedt Kruiswerk verschillende diensten om je te ontlasten in zorgtaken. Kun je wel wat ondersteuning gebruiken?
Op adem komen
als mantelzorger
Janny Dorrepaal-Seegers: ‘Zelf inhoud aan je leven te geven’
Janny Dorrepaal-Seegers (79) was altijd al een zorger, zegt haar familie over haar: een vrouw die graag iets voor haar medemens doet. Ze werkte 25 jaar in de bejaardenverzorging. Daarvoor werkte ze op een kantoor. 'Dat gaf mij geen voldoening, de hele dag op zo’n schrijfmachine’, zegt ze. ‘Toen ik de verzorging in ging dacht ik: dit is het.’ En ook nu staat ze nog graag klaar voor de mensen om haar heen. Al is het maar door ze te verblijden met prachtige borduur- en patchworkcreaties.
Toen ze nog werkte hielp Janny ouderen om zo lang mogelijk thuis te kunnen blijven wonen. Ze assisteerde bij maaltijden, wasbeurten en mantelzorgers. Ook ging ze met de mensen die ze verzorgde mee naar activiteiten en clubjes. ‘Een keer, twee keer, en de derde keer gingen ze zelf’, vertelt ze. ‘Ik probeerde hen altijd de boodschap mee te geven: probeer inhoud te geven aan je leven. En dan moet je dat zelf ook doen.’
Tegenslagen
Maar inhoud geven aan je leven valt niet altijd mee als je te maken hebt met tegenslagen. Janny verloor twee jaar geleden haar man, die ze nog veel mist. Ze waren 58 jaar getrouwd. En hoe moeilijk het ook is, zegt ze: ‘als je in datzelfde gevoel blijft zitten, dan kom je niet verder.’
Wandkleden
Inhoud aan haar leven geven doet Janny onder andere door tijd te besteden aan haar hobby's. Ze heeft een grote passie voor patchworken en zit bij een quiltclubje. ‘Dat we veel werk verzetten, kan ik niet zeggen, maar het is ontzettend gezellig.’ De dames hebben het vaak te druk met kletsen en lachen en komen daardoor wat minder aan het handwerk toe. ‘Maar dan ga ik thuis gewoon weer verder’, zegt Janny. En daar is ze juist erg productief.
Wandkleden, een sprei of een loper, ze maakt het allemaal. ‘Maar er is wel een gevaar, want iedereen zegt: oh, wat mooi, kun je er ook eentje voor mij maken?’ En haar dochter zegt: ‘mam, hou nu maar op, doe het voor jezelf!’
Alle lof
Janny is al heel lang lid van Kruiswerk, ‘sinds negentienhonderd zoveel.' ‘Ik kan alleen maar zeggen: alle lof voor Kruiswerk. Ik heb van veel diensten gebruik gemaakt, zoals een klusjesman, en dat was allemaal perfect.’ Ook tijdens de ziekte van haar man was de hulp van Kruiswerk welkom, toen hebben ze twee keer een medisch bed van Kruiswerk tot hun beschikking gekregen.
Dagtochten
Maar Kruiswerk is er niet alleen voor haar om mee te ondersteunen bij de moeilijke momenten: Janny gaat ook graag mee op de dagtochten die Kruiswerk organiseert. Komende december gaat ze samen met haar buurvrouw, die ook lid is van Kruiswerk, mee naar de Orchideeën Hoeve. Tijdens de vorige dagtocht vroeg ze: ‘heeft u nog meer in het vat?’ Ze vindt het leuk om zo’n uitje als vooruitzicht te hebben.